Quá trình lắng được ứng dụng hầu hết trong các hệ thống xử lý nước thải. Bài viết hôm nay sẽ làm rỏ cho bạn một số vấn đề trong quá trình lắng, vậy quá trình lắng là gì đầu tiên chúng ta sẽ đi tìm hểu.
Khái niệm của quá trình lắng
Quá trình lắng là quá trình tách bằng trọng lực các hạt lơ lửng có tỷ trọng lớn hơn nước như: Lắng riêng rẽ, lắng keo tụ, lắng vùng, lắng nén.
Lắng riêng rẽ còn được gọi là lắng loại I, là quá trình lắng của các hạt lơ lửng ở nồng độ thấp, các hạt lắng riêng rẽ do trọng lực mà không có tương tác với nhau. Lắng riêng rẽ còn loại cát sạn ra khỏi nước thải ở công đoạn lắng sơ cấp.
Lắng keo tụ hay còn gọi là lắng loại II, là quá trình lắng các hạt lơ lửng keo tụ hình thành các hạt kích thước lớn hơn, nó loại một phần chất lơ lửng trong nước thải chưa xử lý trong quá trình lắng sơ cấp, loại phần trên của lắng thứ cấp và loại bông keo trong quá trình keo tụ khi quá trình lắng keo tụ xong, nước thải sẽ tiếp tục được đưa đến bể sinh học( Vi sinh xử lý nước thải và bùn hoạt tính) để tiếp tục xử lý.
Lắng vùng hay còn gọi là lắng loại III, là các hạt tương tác với nhau cản trở lắng riêng rẽ và tạo thành một khối lượng có trọng lượng lớn và lắng cùng nhau tạo thành hai lớp tách biệt nhau. Lắng vùng xảy ra trong quá trình lắng thứ cấp tiếp sau quá trình xử lý sinh học.
Lắng nén còn được gọi là lắng loại IV, là quá trình lắng của các hạt trong nước có nồng độ cao. Các hạt liên kết tạo nên một cấu trúc. Các hạt khác rơi vào cấu trúc làm tăng trọng lượng của cấu trúc và lắng xuống. Lắng nén diễn ra ở phần thấp của khối lượng bùn lắng, ở đáy của bể lắng thứ cấp hoặc bể nén bùn.

Sơ đồ hệ thống có xử lý nước thải có điều hòa lưu lượng
Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lắng
Thể tích bể lắng, Lưu lượng nước thải, thời gian lắng, khối lượng riêng, tải lượng chất rắn lơ lững, tải lượng thủy lực, sự keo tụ các hạt rắn, vận tốc dòng chảy trong bể và sự nén bùn là những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lắng trong hệ thống xử lý nước thải.
Công đoạn sử dụng quá trình lắng
Loại bỏ cát sạn trong lắng sơ cấp
Loại bỏ tủa nổi sinh học trong bể lắng bùn hoạt tính
Loại bỏ tủa do quá trình tụ hóa học hoặc trong quá trình cô đặc bùn thải
Các loại bể lắng
Thường có hai kiểu bể lắng đó là kiểu bể lắng theo dòng chảy (Bể lắng ngang , bể lắng đứng) và kiểu bể lắng theo cấu trúc (Bể lắng khay, bể lắng ống, bể lắng có vách ngăn).

Hình ảnh thực tể của bể lắng cát

Hình ảnh thực tế của bể lắng theo phương bán kính
Ứng dụng thực tế của quá trình lắng
Quá trình lắng được sử dụng rộng rãi trong xử lý nước (Xử lý cấp nước và xử lý nước thải).
Trong cấp nước quá trình lắng được ứng dụng để xử lý nước ngầm và nước mặt. Xử lý nước ngầm được ứng dụng để tách loại bông cặn FeOH sau khi oxy hóa sắt và xử lý nước đã dùng trong quá trình rửa lọc. Xử lý nước mặt được ứng dụng để lắng quá trình sơ bộ trước khi lọc và xử lý nước rửa nhằm cô đặc cặn bùn từ thiết bị lọc.
Trong xử lý nước thải ứng dụng để lắng cát, lắng cặn lơ lững trong bể lắng đợt 1, lắng bông cặn hóa học từ quá trình keo tụ và lắng bông cặn sinh học trong bể lắng đợt 2.
Bạn có thể xem thêm bài viết Chế phẩm vi sinh xử lý nước thải.