Trong công nghệ xử lý nước thải, chúng ta thường được nghe đến thuật ngữ song chắn rác là một công đoạn quan trọng trong hầu hết các công trình xử lý nước thải bằng phương pháp cơ học. Vậy thuật ngữ này có ý nghĩa gì bạn đọc hãy cùng theo dõi tiếp phần thông tin bên dưới đây.
Song chắn rác trong quá trình xử lý nước thải là gì?
Tên quốc tế là (bar-rack/screen), là hạng mục công trình xử lý sơ bộ đầu tiên trong quá trình xử lý nước thải bằng phương pháp cơ học, có mục đích là để giữ lại giữ lại các chất thải rắn có kích thước lớn trong nước thải như giấy, bọc nylon, chất dẻo, cỏ cây, vỏ đồ hộp, gỗ, ... để đảm bảo cho các thiết bị và công trình xử lý tiếp theo.
Cấu tạo của song chắn rác gồm một hay nhiều lớp thanh đan xen kẽ với nhau (còn gọi là mắc song) đặt ngang đường dẫn nước thải.
Giá trị thông số dùng để thiết kế song chắn rác trong công nghệ xử lý nước thải bằng phương pháp cơ học.
Ghi chú: in x 25,4 = mm ft/s x 0,3048 = m/s
Song chắn rác với cào rác thủ công chỉ dùng ở những trạm xử lý nhỏ có lượng rác < 0,1m3/ng.đ. Khi rác tích lũy ở song chắn, mỗi ngày vài lần người ta dùng cào kim loại để lấy rác ra và cho vào máng có lổ thoát nước ở đáy rồi đổ vào các thùng kín để đưa đi xử lý tiếp tục. Song chắn rác với cào rác cơ giới hoạt động liên tục, răng cào lọt vào khe hở giữa các thanh kim loại; cào được gắn vào xích bản lề ở hai bên song chắn rác có liên hệ với động cơ điện qua bộ phận truyền động.
Cào rác cơ giới có thể chuyển động từ trên xuống dưới hoặc từ dưới lên theo dòng nước.Khi lượng rác được giữ lại lớn hơn 0,1 m3/ng.đ và khi dùng song chắn rác cơ giới thì phải đặt máy nghiền rác. Rác nghiền đưọc cho vào hầm ủ Biogas hoặc cho về kênh trước song chắn. Khi lượng rác trên 1T/ng.đ cần phải thêm máy nghiền rác dự phòng. Việc vận chuyển rác từ song đến máy nghiền phải được cơ giới hóa.
Sơ đồ vị trí song chắn rác trong công nghệ xử lý nước thải bằng phương pháp cơ học. Photo by internet
Vị trí đặt song chắn rác
Song chắn rác được đặt ở những kênh trước khi nước vào trạm xử lý. Hai bên tường kênh phải chừa một khe hở đủ để dễ dàng lắp đặt và thay thế song chắn. Vì song chắn làm co hẹp tiết diện ướt của dòng chảy nên tại vị trí đặt song chắn tiết diện kênh phải được mở rộng. Để tránh tạo thành dòng chảy rối kênh phải mở rộng dần dần với một góc ϕ = 20o.
Song chắn rác phải đặt ở tất cả các trạm xử lý không phân biệt phương pháp dẫn nước tới là tự chảy hay có áp. Nếu trong trạm bơm đó có song chắn rác với khe hở 16 mm thì có thể không đặt song chắn rác ở trạm xử lý nữa.Hiệu suất của song chắn phụ thuộc rất nhiều vào mức độ chính xác trong tính toán kích thước và tổn thất áp lực của nước qua nó.
Số khe hở n giữa các thanh của song chắn rác được xác định theo công thức: q = WVS = b. n . h1 .VS (1)
(2)
Trong đó
-qmax: lưu lượng tối đa của nước thải (m3/giây)
-b: chiều rộng khe hở giữa các thanh (m) -W: diện tích tiết diện ướt của song chắn (m2) (W không nhỏ hơn 2Wk khi cào rác thủ công và không nhỏ hơn 1,2Wk khi cào rác cơ giới, với Wk diện tích tiết diện ướt của kênh dẫn nước vào).
-VS: tốc độ nước qua song chắn (m/sec), chọn Vs = 0,7 m/giây khi lưu lượng trung bình và > 1 m/giây khi lưu lượng tối đa để tránh va chạm giữa rác và song chắn-h1: chiều sâu lớp nước qua song chắn (m), thường bằng chiều sâu lớp nước trong kênh dẫn vào.
Công thức (2) không tính tới độ thu hẹp của dòng chảy khi dùng cào rác cơ giới. Để tính tới độ thu hẹp người ta đưa hệ số ko = 1,05. Khi đó:
(3)
Chiều rộng tổng cộng của song chắn là: BS = b(n - 1) + S.n (4)
với S: chiều dày của mỗi thanhChiều dài đoạn kênh mở rộng trước song chắn rác:
(4)
Nếu ϕ = 20o thì L1 = 1,37 (BS - BK) (5)
với BK: chiều rộng của kênh dẫn vào
Chiều dài đoạn thu hẹp lại sau song chắn chọn bằng:
L2 = 0,5 L1 (6)
Trong trường hợp song chắn rác đặt chéo một góc γ so với hướng nước chảy trên mặt bằng có thể chọn:
BS = 0,83 BS.
Để tránh lắng cặn, tốc độ của nước ở đoạn kênh mở rộng trước song chắn không được dưới 0,4 m/giây khi lưu lượng nhỏ nhất.
Hiện nay ở một số nước trên thế giới người ta còn dùng máy nghiền rác (communitor) để nghiền rác có kích thước lớn thành rác có kích thước nhỏ và đồng nhất để dễ dàng cho việc xử lý ở các giai đoạn kế tiếp, máy nghiền rác đã được thiết kế hoàn chỉnh và thương mại hóa nên trong giáo trình này không đưa ra các chi tiết của nó. Tuy nhiên nếu lắp đặt máy nghiền rác trước bể lắng cát nên chú ý là cát sẽ làm mòn các lưỡi dao và sỏi có thể gây kẹt máy. Mức giảm áp của dòng chảy biến thiên từ vài inches đến 0,9 m.
Nguồn bài viết: EcoClean.com.vn & 123doc.org
>> Xem thêm: Vi sinh vật kỵ khí trong xử lý nước thải