Do đặc thù của nước thải ngành dệt nhuộm nên loại nước thải này có khả năng gây ô nhiễm môi trường rất cao vì có nhiều thành phần, tạp chất trong nước thải dệt nhuộm. Nó bao gồm cả các chất hữu cơ, các chất màu và các chất độc hại cho môi trường như: Tạp chất tách ra từ xơ sợi, như dầu mỡ, các hợp chất chứa nitơ, các chất bẩn dính vào sợi (trung bình là 6% khối lượng xơ sợi). Hay hồ tinh bột, tinh bột biến tính, dextrin, aginat, các loại axit, xút, NaOCl, H2O2, soda, sunfit… Là những hóa chất được sử dụng trong quá trình công nghệ. Do đặc thù của công nghệ, nước thải dệt nhuộm chứa tổng hàm lượng chất rắn TS, chất rắn lơ lửng, độ màu, BOD, COD cao nên chọn phương pháp xử lý thích hợp phải dựa vào nhiều yếu tố như lượng nước thải, đặc tính nước thải, tiêu chuẩn thải, xử lý tập trung hay cục bộ. Vì thế để xử lý loại nước thải này cần thiết phải xây dựng hệ thống mà có thể áp dụng được nhiều phương pháp xử lý như: Phương pháp cơ học, phương pháp hóa học, phương pháp hóa – lý và phương pháp sinh học ứng dụng chế phẩm vi sinh xử lý nước thải dệt nhuộm, để có thể xử lý triệt để những thành phần nguy hại chứa trong nước thải dệt nhuộm. Bài viết hôm nay sẽ nói về một trong những 4 phương pháp vừa được nêu trên đó là xử lý nước thải dệt nhuộm bằng phương pháp cơ học.

Hệ thống xử lý nước thải dệt nhuộm ứng dụng của ba phương pháp xử lý. Photo by internet
Xử lý nước thải dệt nhuộm bằng phương pháp cơ học được áp dụng ở giai đoạn nào?
Phương pháp này thường được các xí nghiệp áp dụng ở giai đoạn đầu của quy trình xử lý, quá trình này được xem như một bước đệm để loại bỏ tạp chất vô cơ và hữu cơ không tan trong nước thải dệt nhuộm, với mục đích là:
- Đảm bảo tính an toàn cho các thiết bị và các quá trình xử lý nước thải dệt nhuộm tiếp theo.
- Tách các chất không hòa tan, những vật chất có kích thước lớn như nhánh cây, gỗ, nhựa, lá cây, giẻ rách, dầu mỡ... ra khỏi nước thải.
- Loại bỏ cặn nặng như sỏi, thủy tinh, cát...
- Điều hòa lưu luộng và nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải.
- Nâng cao chất lượng và hiệu quả của các bước xử lý tiếp theo.
Xử lý nước thải dệt nhuộm bằng phương pháp cơ học thường được thực hiện theo 3 quy trình:
Lọc nước thải dệt nhuộm qua song chắn rác hoặc lưới chắn rác
Song chắn rác gồm các thanh kim loại tiết diện chữ nhật hình tròn, hình chữ nhật hoặc hình bầu dục. Song chắn rác được chia làm 2 loại, loại di động và loại cố định. Song chắn rác được đặt nghiêng một góc 60 – 900 theo hướng dòng chảy. Song chắn rác nhằm chắn giữ các cặn bẩn có kích thước lớn ở dạng sợi: giấy, rau cỏ, rác... Còn nếu sử dụng lưới chắn rác thì thường sử dụng lưới lọc có kích thước lỗ từ 0,5 – 1mm. Khi tang trống quay, thường với vận tốc 0,1 đến 0,5 m/s, nước thải thường lọc qua bề mặt trong hay ngoài, tùy thuộc vào sự bố trí đường ống dẫn nước vào. Các vật thải được cào ra khỏi mặt lưới bằng hệ thống cào. Quy trình sử dụng lưới chắn rác mục đích là để khử các chất lơ lửng có kích thước nhỏ hoặc các sản phẩm có giá trị.
Quy trình ứng dụng bể điều hòa để xử lý nước thải dệt nhuộm
Tùy vào công nghệ sử dụng của các xí nghiệp dệt nhuộm mà lưu lượng và nồng độ nước thải thường không đều theo các giờ trong ngày. Sự dao động lớn về lưu lượng này sẽ ảnh hưởng không tốt đến những công trình xử lý phía sau. Để duy trì dòng thải và nồng độ vào công trình xử lý ổn định, khắc phục được những sự cố vận hành do sự dao động về nồng độ và lưu lượng của nước thải và nâng cao hiệu suất của các quá trình xử lý sinh học người ta sẽ thiết kế bể điều hòa. Thể tích bể phải tương đương 6 – 12h lưu nước trong bể với lưu lượng xử lý trung bình. Người ta phân loại bể điều hòa ra làm 3 loại đó là: Bể điều hòa lưu lượng, bể điều hòa nồng độ và bể điều hòa cả lưu lượng và nồng độ.
Trên đây là quá trình xử lý nước thải dệt nhuộm bằng phương pháp cơ học mà các xí nghiệp dệt nhuộm thường áp dụng vào trong hệ thống xử lý nước thải của mình. Ở bài viết tiếp theo chúng ta sẽ tìm đến đến quá trình xử lý nước thải dệt nhuộm bằng phương pháp hóa học, một trong những phương pháp không thể thiếu trong xử lý nước thải dệt nhuộm.