Nước thải tại các làng nghề dệt nhuộm ảnh hưởng đến môi trường như thế nào? chắc hẳn mọi người ít nhiều cũng đã biết, ở một bài viết trước đó có tựa đề tác hại nước thải dệt nhuộm làng nghề thì xulydaumo.com cũng đã nói rỏ về vấn đề này. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu đến một vấn đề khác cũng liên quan đến đề tài nóng hổi này, đó là hiện trạng quản lý môi trường tại những làng nghề dệt nhuộm. Và đây cũng chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường do dệt nhuộm tại các làng nghề.
Hiện trạng ô nhiễm môi trường do nước thải dệt nhuộm tại các làng nghề gây ra. Photo by internet
Không chỉ riêng việc công tác quản lý môi trường ở tại những khu công nghiệp, đô thị mà việc công tác quản lý môi trường tại các làng nghề dệt nhuộm, nói rỏ hơn là những chính sách phát triển bền vững tại các làng nghề dệt nhuộm chưa được chú trọng.
Quá trình sản xuất và phát triển tại những làng nghề đều mang tính thừa kế qua những thế hệ gia đình. Sự phân công lao động trong làng nghề là sự kết hợp hài hòa giữa từng người trong hộ gia đình và các mối quan hệ họ hàng làng xóm. Khả năng kinh tế của nhiều làng, nhiều hộ còn yếu, vốn đầu tư thấp nên chưa sử dụng được các công nghệ mới, mà nhà nước ta thì chưa có sự đầu tư đúng mức.
Khả năng xây dựng kế hoạch cũng như quản lý, khả năng kiểm soát thị trường, tiếp thu cái mới còn hạn chế. Vì trình độ văn hóa của những người lao động tại các làng nghề còn thấp, dẫn đến năng suất, chất lượng thấp, dễ xảy ra những rũi ro và lãng phí.
Sản xuất ở các làng nghề có quy mô hộ gia đình là chủ yếu, với phần lớn những máy móc, thiết bị còn lạc hậu và thô sơ, tự tạo hoặc do các cơ sở sản xuất trong nước gia công dẫn đến không đúng chuẩn của các thông số trên thiết bị này với thiết bị kia, không theo một trình tự nào do ghép nhiều công nghệ khác nhau.
Phương thức sản xuất thường là gián đoạn, thiết bị thiếu đồng bộ. Điều này dẫn đến việc giảm hiệu quả sử dụng nguyên nhiên liệu và đồng thời làm cho những vấn đề ô nhiễm môi trường ở các làng nghề dệt nhuộm tơ tằm cũng trở nên bức xúc hơn.
Chưa có biện pháp cụ thể xử lý chất thải sau quá trình sản xuất dẫn đến ô nhiễm môi trường rác thải, nước thải, khí thải ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng.
Trong quá trình sản xuất có sử dụng hóa chất, thuốc nhuộm để tẩy, in. Nước thải dịch nhuộm sau các công đoạn sản xuất không qua xử lý đổ thẳng ra ngoài môi trường.
Khí thải, nước thải, rác thải sau quá trình sản xuất không được xử lý gây ô nhiễm môi trường.
Tại các làng nghề dệt nhuộm, hiện chưa có cơ sở nào có hệ thống hút bụi, thông gió để giảm lượng bụi bông trong khu vực sản xuất.
Tình trạng ô nhiễm do hơi hóa chất cũng không có biện pháp khắc phục. Các cơ sở sản xuất đều không có ống khói và đều không có hệ thống xử lý khí thải lò đốt.
Những giải pháp để cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường tại những làng nghề dệt nhuộm
Vai trò của nhà nước ta đối với việc cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường tại những làng nghề dệt nhuộm là rất lớn. Nhà nước ta cần tăng cường đầu tư, hỗ trợ tài chính thông qua nguồn vốn vay ưu đãi cho những hộ sống bằng nghề dệt nhuộm để họ có thể đổi mới trang thiết bị trong quá trình sản xuất, dệt nhuộm, cũng như đầu tư hệ thống xử lý nước thải dệt nhuộm.
Vận động các cơ sở sản xuất trong làng nghề áp dụng các giải pháp sạch để giảm thiểu lượng phát thải, vừa mang lại hiệu quả kình tế cao, vừa hạn chế ô nhiễm môi trường. Để vận động được các cơ sở sản xuất áp dụng các giải pháp sạch, nhà nước ta cần hỗ trợ những cơ sở này bằng cách cho vay ưu đãi với lãi xuất thấp đối với những cơ sở áp dụng các giải pháp sạch để giảm thiểu lượng phát thải.
Thường xuyên mở các lớp tập huấn, đào tạo và hỗ trợ xây dựng, vận hành hệ thống xử lý nước thải dệt nhuộm, áp dụng quy trình xử lý nước thải dệt nhuộm xử lý sinh học ứng dụng vi sinh xử lý nước thải dệt nhuộm kết hợp với hệ thống xử lý hóa –lý để loại bỏ tạp chất trong nước thải dệt nhuộm rồi mới được phép xả thải ra môi trường ngoài.
Đối với những cơ sở sản xuất có áp dụng phương pháp xử lý nước thải dệt nhuộm, khí thải nên hỗ trợ họ bằng cách cho vay ưu đãi hoặc giảm thuế. Đa dạng hóa các nguồn đầu tư và khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong bảo vệ môi trường làng nghề. Sự phát triển của làng nghề phải bảo đảm tính bền vững, hài hòa các mặt kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường.
Tổ chức thu gom và xử lý chất thải, bố trí bãi rác hợp vệ sinh, thành lập bộ phận chuyên trách về môi trường, lập quỹ bảo vệ môi trường và thu phí vệ sinh.
Xử lý triệt để các cơ sở làng nghề sản xuất gây ô nhiễm môi trường mới có khả năng giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại các làng nghề nói chung và nghề dệt nhuộm nói riêng.